Hội Khoa học các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam: Những kết quả bước đầu sau một năm hoạt động

Ngay sau Đại hội, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội đã tập trung cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội, chỉ đạo tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, đạt một số kết quả bước đầu như sau:

Thứ nhất, xây dựng tổ chức bộ máy, các quy chế, quy định và chương trình, kế hoạch công tác để từng bước đưa hoạt động của Hội đi vào nền nếp. Thành lập Văn phòng Hội là cơ quan tham mưu tổng hợp, giúp việc cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, trực tiếp và thường xuyên là Thường trực Hội. Xây dựng và ban hành Quy chế làm việc của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Quy chế làm việc của Ban Kiểm tra khóa I, nhiệm kỳ 2019-2023. Xây dựng chương trình hoạt động nhiệm kỳ 2019-2023 và kế hoạch hoạt động năm 2019, năm 2020. Thực hiện việc phân công nhiệm vụ cụ thể của Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên Ban Thường vụ Hội. Thực hiện đúng chế độ thông tin, báo cáo theo quy định của Điều lệ Hội.

Thứ hai, quyết định thành lập và ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng Khoa học và Đào tạo, bao gồm các nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lý, chuyên gia có trình độ, kinh nghiệm, uy tín trong lĩnh vực các hợp chất thiên nhiên, là tổ chức tư vấn cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, trực tiếp và thường xuyên là Thường trực Hội, về mục tiêu, phương hướng, nội dung, tổ chức các hoạt động khoa học và đào tạo, bồi dưỡng; triển khai thực hiện các nhiệm vụ khoa học và đào tạo; xây dựng chiến lược phát triển khoa học và đào tạo. Hội đồng Khoa học và Đào tạo đã sớm xây dựng kế hoạch làm việc và tổ chức một số hoạt động tư vấn, tham mưu cho Ban Thường vụ về xây dựng “Bộ tiêu chuẩn sản phẩm thiên nhiên Việt Nam”.

Thứ ba, tổ chức một số hội thảo, hội nghị chuyên đề, nổi bật là phối hợp với Trường đại học Nam Cần Thơ, Trường đại học Tây Đô và Trường đại học Khoa học - Công nghệ Ma-lai-xi-a tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế năm 2019 với chủ đề “Phát triển thương mại và khoa học công nghệ vùng Đồng bằng Sông Cửu Long trong bối cảnh hội nhập quốc tế” ngày 16/11/2019 tại Trường đại học Nam Cần Thơ. Hội thảo đã thu hút gần 200 nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia, với hơn 100 bài báo, công trình khoa học, tham luận được trình bày và công bố tại Hội thảo.

Thứ tư, trên cơ sở tư vấn của Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Hội đã triển khai các nghiên cứu, trao đổi học thuật về các tiêu chí, tiêu chuẩn sản phẩm thiên nhiên và bước đầu xây dựng dự thảo “Bộ tiêu chuẩn sản phẩm thiên nhiên Việt Nam” cho một số nhóm sản phẩm chủ yếu như tinh dầu, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, gia vị, sản phẩm hữu cơ nông nghiệp và các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên khác. Sau khi hoàn thiện và công bố, các bộ tiêu chuẩn sản phẩm thiên nhiên sẽ góp phần đắc lực giúp các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp nhận diện, đánh giá, kiểm định chất lượng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên.

Thứ năm, trên cơ sở đề nghị của Tạp chí Hàng hóa và Thương hiệu và được sự đồng ý của các cơ quan chức năng, Hội đã tiếp nhận Tạp chí Hàng hóa và Thương hiệu từ Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam về trực thuộc Hội Khoa học các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, trở thành cơ quan ngôn luận chính thức của Hội. Ban Thường vụ đã chỉ đạo Tạp chí thực hiện đầy đủ các quy định về chuyển đổi sang cơ quan chủ quản mới và được cơ quan có thẩm quyền cho phép đổi tên thành Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm kể từ ngày 19/3/2020.

Ban Thường vụ Hội cũng đã xem xét, chuẩn bị cho việc thành lập một cơ sở nghiên cứu khoa học trực thuộc Hội, đó là “Viện Phát triển bền vững Tài nguyên thiên nhiên và Môi trường”, nhằm tập hợp các nhà khoa học trong các lĩnh vực công nghệ hóa học, sinh học, thực phẩm, dược phẩm, hợp chất thiên nhiên, tài nguyên, môi trường và vật liệu để nghiên cứu triển khai công nghệ mới, công nghệ hiện đại, công nghệ sạch vào lĩnh vực khai thác, chế biến tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, đóng góp vào sự phát triển của khoa học và công nghệ, vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước. Đồng thời, Hội cũng đang xem xét thủ tục tiếp theo cho thành lập “Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu chuyển giao công nghệ sản phẩm thiên nhiên”; trước mắt có kế hoạch tổ chức khóa đào tạo về QA/QC đối với sản phẩm gia vị ở Việt Nam.

Thứ sáu, chú trọng mở rộng mối quan hệ hợp tác với các cơ quan, tổ chức nhằm phối hợp đẩy mạnh các hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ của Hội, nhất là mối liên kết, hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp nhằm thức đẩy công tác tư vấn, nghiên cứu khoa học, triển khai công nghệ, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực các sản phẩm thiên nhiên. Hội cũng đã khởi động chương trình hợp tác với Viện Đánh giá và Công nhận quốc tế thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong hoạt động phối hợp kiểm định, đánh giá, công nhận chất lượng các sản phẩm thiên nhiên.

Trong thời gian tới, Hội tiếp tục triển khai toàn diện, đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp đề ra trong chương trình hoạt động toàn khóa và kế hoạch hoạt động năm 2020, cụ thể là:

1- Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy của Hội, trước hết là văn phòng hội, các ban chuyên môn, giúp việc cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội và làm tốt công tác phát triển hội viên:

Trước mắt, ngoài Văn phòng Hội, thành lập một số ban chuyên môn, giúp việc trực tiếp cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội, như: Ban Truyền thông và Hỗ trợ doanh nghiệp; Ban Nghiên cứu - Triển khai; Ban Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực; Ban Hợp tác quốc tế. Trong quá trình hoạt động, tùy theo tình hình, điều kiện cụ thể có thể lập thêm các ban, đơn vị trực thuộc và từng bước mở rộng, hoàn thiện hệ thống tổ chức của Hội theo địa phương, chuyên ngành (thành lập các phân hội chuyên ngành, chi hội địa phương khi có đủ điều kiện) cũng như thành lập các viện nghiên cứu, trung tâm triển khai ứng dụng, trung tâm đào tạo, trung tâm tư vấn và chuyển giao công nghệ, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thiên nhiên.

Chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, phát triển hội viên mới, cả hội viên tổ chức và hội viên cá nhân, nhất là ở những địa bàn, lĩnh vực có tiềm năng nhưng số tổ chức, cá nhân tham gia chưa nhiều. Mở rộng thực hiện việc kết nạp, công nhận hội viên liên kết và hội viên danh dự theo quy định của Điều lệ Hội. Tiếp tục kiện toàn và ổn định hoạt động của Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm cũng như Trang thông tin điện tử của Hội.

2- Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các quy chế, quy định, đưa hoạt động của Hội vào nền nếp:

Xây dựng và ban hành các quy định về chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng, các ban chuyên môn, giúp việc. Ban hành Quy chế quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của Hội; Quy chế quản lý, sử dụng con dấu của Hội; Quy chế khen thưởng, kỷ luật theo đúng quy định của Điều lệ Hội. Duy trì nền nếp làm việc của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Hội và Ban Kiểm tra theo đúng quy định. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các Ủy viên Ban Chấp hành, Ủy viên Ban Thường vụ Hội trong các lĩnh vực được phân công phụ trách.

3- Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực các sản phẩm thiên nhiên:

Tham gia đề xuất, tư vấn, thẩm định, phản biện các chương trình, dự án, đề tài khoa học và công nghệ các cấp thuộc lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên. Chủ trì, phối hợp tổ chức thực hiện các chương trình, dự án, đề tài khoa học và công nghệ các cấp thuộc lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức hội thảo khoa học “Nghiên cứu phát triển các sản phẩm thiên nhiên” lần thứ VII, dự kiến tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 10/2020. Phối hợp với Tạp chí Khoa học và Công nghệ của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam xuất bản 01 số chuyên san/năm (giai đoạn 2020-2021), phấn đấu đến 01 số chuyên san/quý (giai đoạn 2022-2023) và tiến tới mở tạp chí chuyên ngành phục vụ hoạt động nghiên cứu, trao đổi học thuật về khoa học các sản phẩm thiên nhiên (bắt đầu từ nhiệm kỳ sau).

4- Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng và hợp tác quốc tế:

Xây dựng và triển khai Đề án đẩy mạnh hoạt động đào tạo, phát triển nguồn nhân lực và tăng cường hợp tác quốc tế. Tổ chức thông tin, trao đổi các ý tưởng khoa học và công nghệ trong lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên thông qua các hoạt động sinh hoạt học thuật, các khóa tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo chuyên sâu nhằm phát triển nguồn nhân lực (tổ chức 2-3 lần/năm).
Từng bước mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài trong công tác đào tạo, trao đổi khoa học, nghiên cứu phát triển các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, tăng cường hội nhập quốc tế trong lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên.

5- Thúc đẩy mạnh mẽ công tác sản xuất, dịch vụ và hỗ trợ doanh nghiệp:

Xây dựng và triển khai Đề án đẩy mạnh hoạt động triển khai, dịch vụ và hỗ trợ doanh nghiệp. Xây dựng và tăng cường mối quan hệ liên kết, phối hợp với các doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo, các viện nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên.

Phối hợp, liên kết với các cơ sở nghiên cứu, các phòng thí nghiệm trong hoạt động giám sát, kiểm định, đánh giá và công nhận chất lượng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, phục vụ cuộc sống cộng đồng. Trước mắt, tập trung hoàn thiện bộ tiêu chuẩn chất lượng đối với một số nhóm sản phẩm thiên nhiên chủ yếu (tinh dầu, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, gia vị, sản phẩm hữu cơ nông nghiệp).

Tham gia tư vấn, phản biện xã hội, đề xuất các chủ trương, chính sách cần thiết đối với các cơ quan nhà nước và các địa phương trong lĩnh vực nghiên cứu phát triển, sản xuất và quản lý các sản phẩm thiên nhiên.
Liên kết, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan trong tổ chức cung ứng dịch vụ đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm thiên nhiên.

Một năm nhìn lại những hoạt động khởi đầu của Hội, có thể thấy những kết quả tích cực, tạo tiền đề cho hoạt động của Hội trong những năm tới. Có được những kết quả đó là nhờ nhiệt tình, tâm huyết, trí tuệ của đông đảo hội viên, trong đó có sự đóng góp quan trọng với tinh thần trách nhiệm cao của nhiều cán bộ chủ chốt trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Hội, đồng thời là nhờ sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan chức năng và nhiều tổ chức, cá nhân gắn bó với Hội, đặc biệt là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và tâm huyết, trí tuệ của đông đảo hội viên, tin tưởng rằng năm 2020 và những năm tới sẽ ghi nhận những bước phát triển mạnh mẽ, vững chắc của Hội Khoa học các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp phát triển khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo trong lĩnh vực khoa học các sản phẩm thiên nhiên và mang lại những đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.